آداب معاشرت درقران (1)
آیة الله محمد تقى مصباح یزدى
بحث درباره آداب معاشرت است. در این باره در قرآن کریم مسائلى مطرح شده که بعضى از آنها عمومیت دارد و بعضى درباره رسول اکرمصلى الله علیه وآله وسلم است که شاید با بیانى که عرض مىکنیم کمابیش قابل توسعه باشد.
1- آداب عمومى
آنچه مربوط به عموم افراد است، آدابى چند است که در این جا به بعضى از آنها اشاره مىکنیم: در سوره نور چندین آیه هست که کما بیش با هم مربوط است و از آیه 27 شروع مىشود: «یا ایها الذین آمنوا لاتدخلوا بیوتا غیر بیوتکم حتى تستانسوا و تسلموا على اهلها ذلکم خیر لکم لعلکم تذکرون × فان لم تجدوا فیها احدا فلاتدخلوها حتى یؤذن لکم و ان قیل لکم ارجعوا فارجعوا هو ازکى لکم والله بما تعملون علیم; اى کسانى که ایمان آوردهاید، به خانههایى که خانههاى شما نیست داخل مشوید تا اجازه بگیرید و بر اهل آن سلام گویید. این براى شما بهتر است، باشد که پند گیرید. و اگر کسى را در آن نیافتید پس داخل مشوید تا به شما اجازه داده شود و اگر به شما گفته شد: «برگردید»، پس برگردید، که آن براى شما سزاوارتر است و خدا به آنچه انجام مىدهید داناست.»
ادامه مطلب ...آداب معاشرت در قرآن (2)
آیة الله محمد تقى مصباح یزدى
1 - 4 - آداب نشستن
دیگر از آداب معاشرت که در قرآن کریم مورد تاکید واقع شده این
است که در مجالس طورى بنشینند که اگر تازه واردى، آمد جاى نشستنش باشد.
معمولا مجالس ظرفیت محدودى دارد و اگر همه افراد بخواهند آزاد و
راحتبنشینند ممکن است جا براى دیگران تنگ بشود از این رو دستور داده شده
که در مجالس وقتى به شما گفته مىشود که جا باز کنید تنگتر بنشینید و جا به
دیگران بدهید که خدا هم به شما وسعتبدهد. در آیه 11 سوره مجادله
مىفرماید: «یا ایها الذین آمنوا اذا قیل لکم تفسحوا فى المجالس فافسحوا
یفسح الله لکم» درباره شان نزول این آیه گفتهاند: کسانى که خدمت
پیامبرصلى الله علیه وآله وسلم شرفیاب مىشدند دور پیغمبر تنگاتنگ حلقه
مىزدند و کسانى که بعد مىآمدند دیگر جا براى ایشان نبود این است که در
این آیه اشاره مىفرماید طورى نباشد که اگر کسى کارى دارد یا مىخواهد سخنى
از پیغمبر اکرمصلى الله علیه وآله وسلم بشنود جا براى او نباشد.
بعد
اضافه مىفرماید: «و اذا قیل انشزوا فانشزوا» بعضى از مفسران گفتهاند که
منظور این است که اگر شخص محترمى وارد شد و به شما گفته شد بلند شوید و جاى
خود را به او بدهید این کار را انجام بدهید و در ذیل آیه دارد: «یرفع الله
الذین آمنوا منکم والذین اوتوا العلم درجات» این ذیل مىتواند مؤیدى براى
این تفسیر باشد که در بین شما کسانى هستند که مزایایى دارند و احترامشان
براى شما لازم است از جمله مؤمنین خالص و علماى ربانى که نزد خدا محترمند و
خدا آنها را بلند مرتبه قرار مىدهد. «اذا قیل انشزوا» یعنى هنگامى که به
شما گفتند برخیزید تا شخص محترمى بنشیند، برخیزید و به او جا بدهید و
بىاحترامى نکنید زیرا اشخاص متقى و عالم، نزد خداى متعال مقامى بلند
دارند.
ادامه مطلب ...